Zihar

ZİHAR

ALPEREN GÜRBÜZER

Mahremlerinin uzuvlarından bir bölümünü(1/2, 1/3, 1/4 gibi kısmı), ya da tamamını bir benzetme sözle geçici haramla belirlenmesi ve kefaretle son bulması olayının adıdır zihar. Mesela bir erkek karısına; senin başın, yada yarı vücudun annemin arkası gibidir derse zihar yapmış olur. Zihar yapılan kadın cinsinden olması şarttır, erkek mahremlerin herhangi uzvuna benzetme yapılarak söylenilen söz ziharın konusu olamaz.
Zihar karısını kendisine ebediyyen haram olan bir kadına(anne, kızkardeşi vs.) bir organına benzetmesi demektir. Koca kefaret vermedikçe kadınla cinsel ilişkide bulunamaz. Bu benzetme organı; boyun, karın, diz, cinsel organı olacağı gibi sırtta olabilir, ama el ve ayak gibi benzetmelerle zihar gerçekleşmez . Kocası kefaret vermediği takdirde kadın hukuk yollarını işletme hakkı doğar, Mahkemede kefaret vermemekte direnen koca israrlı olduğu sürece önce hapis, sonrada dayakla tercih yapmaya zorlanabilir. Fakat kefareti verdiğine dair itirafda bulunursa tasdik edilir, koca yalancı olsa bile.
Zihar; kefaretin ödenmesi ile haramlık ortadan kalkmış olur. Kefaret bir köle azad etmek, iki ay oruç tutmak veya altmış fakire yemek vermekle yerine getirilmiş olur. Zengin birkimse zihar kefaretini ödeyeceği zaman, fakir duruma düşerse oruç tutmakla da maksad hasıl olur.. Kefaretten amaç kadın haklarını ihlal etmenin bedeli olmasına yönelik olmasıdır..
Zihar yapan Müslüman, akıllı, ergen, erkek ve ayık olmalıdır.
Rabbül Alemin; Aranızdan kadınlarına zihar yapanlar bilsinler ki kadınları kendilerinin anneleri değildir (mücadele/2) ayet kerimesi zihara delildir. Ama pişmanlık duyarsa tevbe ederek Allah’tan affını dilemelidir. Cahiliye döneminde zihar yapılan kadın ne kocasıyla ne de bir başkasıyla evlenme şansına kavuşabiliyordu, İslamiyet’le sadece evlilik ilişkisi haram kılınmış ve böylece geçici haramlıkla kadın hayatı boyunca kendisine reva görülen muameleden kurtulmuştur .Aynı zamanda tevbe ile dönüş kapısı açılmış, tevbenin göstergesi olan kefaretle yeniden evliliğin tamamlanma imkanı sunulmuştur… Tazmin, bir nevi kurtulma vesilesidir adeta. Eşlerin birinin ölümüyle zihar düşer, kefaret gerekmez.
Bir kimse karısına ; ‘Sen bana annemin sırtı(ya da kafası, karnı, dizi, cinsel organı vs.) gibisin’ demekle zihar gerçekleşmiş olur, fakat ‘annem gibisin’ bu söz açık ifade olmayıp, kinaye içerir. Kinaye sözle neyi kastettiği araştırılır; eğer bu sözle annelere verilen değere binaen hanımını yüceltmek düşüncesi taşıyorsa zihar olmaz, bilakis ‘hürmete layıksın’ anlamı çıkar, aksi niyetle söylendiği takdirde zihar gerçekleşir.
Ziharda da tıpkı i’la gibi şarta bağlı ve zamana bağlı zihar gerçekleşebilir. Mesela Bir kimse; filancı yere gidersen benim için annemin sırtı gibisin dese bu şartın oluşumu ile zihar vuku bulur. Yine gelecek seneden(ya da bir gün, bir ay vs) itibaren sen annemin sırtı gibisin demekle de o senenin girmesiyle zihar gerçekleşir. Bir erkek kadına; ben seninle evlenirsem bana annemin sırtı gibi haramsın derse evlendiği zaman zihar kesinlik kazanır.
İnşallah(Allah’ın izniyle) ibaresi ile zihar gerçekleşemez. Çünkü Ziharı dilemek kişiye aittir. Dolayısıyla kişinin karısına ‘inşallah sen annem gibi haramsın’ demekle zihar gerçekleşemez.
Velhasıl ziharla hürmeti tartışılmaz anne , kızkardeşleri gibi mahremlerin fiziki yapılarının kocanın hanımının vücuduna benzetmesinin önüne geçilmek istenerek edep sınırların çerçevesi çizilmiştir.